نوآوری یا هم-نوآوری؟!
در جهان پیرامون خود بطور مستمر شاهد معرفی و عرضه محصولات و خدمات جدیدی هستیم. بیشتر این محصولات بر پایه ایده هایی نوآورانه شکل گرفته اند تا پاسخگوی مسائل و نیازهای جدید جامعه بشری باشند و یا نیازهای قدیمی بشر را به شکلی بهینه تر از گذشته پاسخ گویند.
با این حال همه آنچه که ما از محصولات نوآورانه در پیرامون خود مشاهده می کنیم، در مقایسه با دنیای کوشش های نوآورانه به مانند نوک کوه یخی است که بیشتر آن در زیر دریا پنهان شده؛ واقعیت این است که بسیاری از ایده های نوآورانه هرگز به مرحله تجاری سازی نمی رسند و گفته شده است که بیش از ۹۰% از کسب و کارهای نوآور نوپا (استارتاپ ها) نیز در سالهای ابتدایی کار خود با شکست مواجه می شوند.
تاکنون مطالعات متعددی درباره چرایی شکست محصولات و ایده های نوآورانه صورت گرفته است؛ یافته های حاصل از این مطالعات، منتج به توسعه نظریات و مدلهای مختلفی برای تحلیل و ریشه یابی این پدیده شده و بر مبنای آنها راهکارهایی به منظور پیش گیری از شکست پروژه های نوآوری به نوآوران و سازمان ها پیشنهاد شده است.
از میان مهمترین علل شناسایی شده برای شکست محصولات نوآورانه می توان به عدم انطباق مناسب ایده با نیازها و مسائل یا شرایط مصرف کنندگان و کاربران، عدم پذیرش ایده توسط خریداران و ذینفعان و در مواردی نیز مواجهه با موانع مختلف قانونی و اجتماعی برای تجاری سازی ایده اشاره نمود.
یکی از جدیدترین راهبردهای مطرح شده برای پیشگیری از مشکلات اشاره شده و در نتیجه خلق راهکارها یا محصولات موثر و موفق، رویکرد هم-نوآوری (Co-Innovation) است؛ هم-نوآوری به معنی مشارکت دو یا چند ذینفع در یک طرح نوآورانه است. این مشارکت ممکن است بین سازمان نوآور و مشتریان بالقوه محصول و یا سازمان با تامین کنندگان مواد و قطعات اولیه و حتی بین سازمان نوآور و نهادهای دولتی یا عمومی و در بهترین حالت بین تمامی این ذینفعان صورت بگیرد.
طرفین مشارکت کننده در یک برنامه هم-نوآوری ممکن است موارد مختلفی از قبیل دانش، اطلاعات یا سایر منابع خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و این مشارکت می تواند از مراحل اولیه توسعه ایده تا آزمون محصول و اصلاح و سپس تجاری سازی و ترویج آن تداوم یابد. حتی ممکن است از نهادهای حاکمیتی تنظیم گر یا قانونگذار به منظور برطرف کردن موانع قانونی بهره برداری از یک نوآوری و یا تدوین استانداردهای مرتبط با آن جهت مشارکت در مراحلی از توسعه محصول نوآورانه دعوت شود.
به تازگی برخی از شرکت های پیشرو در حوزه فناوری، زیرساخت هایی را جهت پیاده سازی راهبرد هم-نوآوری طراحی و تاسیس نموده اند. در ایران هم مرکز نوآوری پنتا اولین مرکز هم-نوآوری در کشور می باشد که توسط گروه صنعتی رجال در ناحیه نوآوری دانشگاه اصفهان تاسیس شده است.
